Ceza Yargılamasında Görevsizlik Kararı
Ceza davasında hangi suçun hangi mahkeme tarafından görüleceğine ilişkin kurallara sahip olan mahkeme “görevli” mahkemedir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 3. maddesinde mahkemelerin görevlerinin kanunla belirlendiği düzenlenmiştir.
- Asliye ceza mahkemesi; 10 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren dava ve işlere bakmaktadır.
- Ağır ceza mahkemesi; 10 yıldan fazla hapis cezası gerektiren dava ve işlere bakmakla görevlidir.
- Çocuk mahkemesi; asliye ceza mahkemesi tarafından yargılanması gereken ve suç işlediği tarihte 18 yaşını doldurmamış olan kişiye karşı açılan davalara bakmaktadır.
- Çocuk ağır ceza mahkemesi: Suç işlediği tarihte 18 yaşını doldurmamış ve ağır ceza mahkemesine konu olacak suçlarda bakmakla görevli olan mahkemedir.
- Fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndaki suçlara ilişkin yargılamanın gerçekleştirdiği, görevli olan mahkemedir.
Ceza yargılamasında genel mahkemeler; asliye ceza mahkemesi ve ağır ceza mahkemesidir. Özel kanunla kurulan mahkemeler ise çocuk mahkemesi, çocuk ağır ceza, fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi olmak üzere ayrılmaktadır. Yargılamanın görevi dışında kalan bir suç nedeniyle başka bir mahkemenin görevli olduğu yönünde karar vermesi görevsizlik kararıdır.
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 2019/10102 Esas, 2020/1052 Karar sayılı dosya üzerinden görevsiz mahkemenin hüküm kurması nedeniyle bozma yönünde karar verilmiştir. “
“Mağdur mental reterdasyon hastalığı nedeniyle vesayet altına alınmış, vasinin kardeşi olduğunu, diğer kardeşi sanık ve diğer sanık mağdurun mallarını tapuda usulsüz olarak devrettiği gerekçesiyle sanıklar hakkında şikayette bulunmuştur. Sanık hakkında asliye ceza mahkemesi tarafından kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle dolandırıcılık suçundan yargılama yapılmıştır. Mahkeme tarafından TCK madde 66 zamanaşımının dolması nedeniyle düşme yönünde karar verilmiştir. Mahkemenin vermiş olduğu hükme karşılık Cumhuriyet savcısı, mağdur vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur. Yargıtay dosya incelemesinde mağdurun zihinsel olarak hasta olduğuna dair sağlık raporunun mevcut olduğunu olayın gelişimi ile sanıkların eyleminin nitelikli dolandırıcılık suçu oluşturup oluşturmadığında dair delillerin takdirinin üst dereceli ağır ceza mahkemesine ait olduğu gözetilerek görevsizlik kararı verilmesi gerekirken hüküm kurulması doğru bulunmamıştır. Tüm bu nedenlerle bozma yönünde karar verilmiştir.”
Görevsizlik Kararı Nasıl Verilir?
- Mahkeme, görevli olup olmadığı konusunda re’sen (kendiliğinden) karar verebilecektir. Kovuşturmanın her aşamasında kendiliğinden karar verebilecektir (CMK madde 4/1).
- Davayı gören mahkeme görevini aştığı veya dışında kaldığı anlaşılır ise mahkeme dosyayı görevli mahkemeye gönderecektir.
- Ancak dosyadaki suçun niteliği değiştiğinden bahisle görevsizlik kararı vererek dosya, alt dereceli mahkemeye gönderilemeyecektir (CMK madde 6/1). Örneğin; dosya kasten öldürmeye teşebbüs suçundan açılmış ancak ilerleyen aşamalarda suçun niteliği kasten yaralama suçu olarak değişmiş ise görevsizlik kararı vererek ağır ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesine dosyayı gönderemeyecektir.
- Yenilenmesi mümkün olmayanlar dışında görevli olmayan hakim veya mahkeme tarafından yapılan işlemler ise hükümsüz olacaktır (CMK madde 7).
Ceza Yargılamasında Görevsizlik Kararına İtiraz, Asliye Ceza Mahkemesi Görevsizlik Kararına İtiraz
Görevsizlik kararına karşı itiraz yolu bulunmaktadır, kararın tefhim veya tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içerisinde kararı veren mahkemeye itiraz edilebilecektir. Görevsizlik kararı yerinde ise itirazın incelenmesi için dosyayı itirazı incelemeye yetkili mahkemeye dosya gönderilecektir.
Ağır Ceza Mahkemesi Görevsizlik Kararı Verebilir Mi?
Ağır ceza mahkemesinin görevsizlik kararı vermesi mümkündür. İddianamenin kabulü sonrasında davayı gören mahkemenin görevini aştığı veya dışında kaldığını anlaması halinde görevsizlik kararı verebilecektir. Ancak duruşmada suçun hukuki niteliği değişmesi halinde görevsizlik kararı verilerek dosya alt dereceli mahkemeye gönderilemeyecektir.
Ceza Yargılamasında Görevsizlik Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği
Görevsizlik kararına itiraz edileceği vakit mutlaka bir ceza avukatından yardım almanızı tavsiye ederiz. İnternet üzerinde alelade bir başka dosya adına hazırlanmış olan dilekçe uyarlanarak dilekçe yazılması dosyanız adına sağlıklı olmayacaktır. Bu nedenle herhangi bir yerden edinmiş olunan itiraz dilekçesi örneği sizin dosyanız adına verimli olmayacaktır.
