Beraat Kararı Nedir?
Ceza yargılaması sona erdiğinde mahkemenin hangi kararları verebileceği yönünde düzenleme Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223. maddesinde düzenlenmiştir. Duruşma sonucunda verilecek hükümler;
- Beraat,
- Ceza verilmesine yer olmadığı,
- Mahkumiyet,
- Güvenlik tedbirine hükmedilmesi,
- Davanın reddi,
- Düşme kararıdır.
Beraat kararı, mahkemenin delilleri takdir ettikten sonra fail hakkında ceza verilmemesidir. Halk arasında beraat “temize çıkma” ve “aklanma” olarak bilinmektedir.
Beraat Kararı Hangi Durumlarda Verilir?
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223. maddesinin 2. fıkrasında hangi durumlarda beraat kararı verileceği düzenlenmiştir;
- Yüklenen fiil kanunda suç olarak tanımlanmamış,
- Suç sanık tarafından işlenmediği deliller ile sabit,
- Suç açısından failin kast veya taksirinin bulunmaması,
- Sanık tarafından işlenmesine rağmen hukuka uygunluk nedeninin (kanun hükmünün yerine getirilmesi, meşru müdafaa, zorunluluk hali, hakkın kullanılması, ilgilinin rızası) bulunması,
- Sanık tarafından suçun işlendiğinin sabit olmamasıdır.
Mahkeme hüküm kurar iken mutlaka kanunda belirtilen beraat kararının hangi hale dayanılarak oluşturduğunu, gerekçesini belirtmelidir.
Beraat Kararı Polisliğe Engel Mi?
Her meslekte olduğu gibi polisliğe dair yapılacak başvurularda, adayların adli sicil kayıtlarına da bakılacaktır. Kişinin sicilinde yüz kızartıcı suçlardan (cinsel istismar, cinsel taciz, yağma, hırsızlık, dolandırıcılık, devlete karşı işlenen suçlar, devlete karşı yapılan kanunsuz toplantı, gösteri ve eylemlerde bulunmak) kesinleşmiş ceza alan ya da ertelenen kimseler polis okuluna başvuramayacaktır. Memurluğa engel olan kriterden birisi de 1 yıl ve üzeri hapis cezası alan kişi de başvuruda bulunamayacaktır. Ancak taksirle işlenen bir suçtan 1 yıl ve üzeri ceza alan kimse polis okuluna başvuruda bulunabilecektir. Beraat kararı alan kimse, bir suçtan hüküm almış olmayacağından polisliğe engel bir durum teşkil etmeyecektir, belirtilen nedenlerle polis olunmasına engellik olabilecektir.
Beraat Kararı İstinaf
Yerel mahkemenin vermiş olduğu kararın hukuka uygun ve yerinde olmadığı yönünde bir karar verilmesi halinde üst dereceli mahkeme olan Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yoluna başvuruda bulunacaktır.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 272. maddesinin ilk fıkrasında belirtilmiş olduğu üzere mahkemenin vermiş olduğu hükümlere karşı istinaf kanun yoluna başvurulacağı belirtilmiş olup beraat kararına karşılık istinafa başvuruda bulunulabilir. Ancak aynı maddenin 3. fıkrasında “üst sınırı 500 günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlardan verilen beraat hükümleri”nin kesin olduğu ve istinafa başvurulamayacağı belirtilmiştir.
İstinaf kanun yoluna başvuru, hükmün açıklanmasının gerçekleştiği günden itibaren 7 gündür. Ancak sanık hazır değil ise kararın sanığa tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içerisinde karara karşılık istinaf yoluna başvurulabilecektir. İstinaf mahkemesi karara karşılık incelemesini gerçekleştirecek ve başvuruya ilişkin “esastan ret”, “düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine”, “hükmün bozularak ilk derece mahkemesine veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği diğer ilk derece mahkemesine gönderilmesine”, “davanın yeniden görülmesine ve duruşma hazırlığı işlemlerine başlanmasına” kararı verecektir.
Beraat Kararı Temyiz Edilebilir Mi?
İstinaf mahkemesinin vermiş olduğu karar adına başvurulan yoldur. Temyiz mercii Yargıtaydır.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 286. maddesinde istinaf mahkemesinin “bozma” dışında kalan hükümlerinin temyiz edileceği düzenlenmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında “10 yıl veya daha az hapis cezasını veya adli para cezasını gerektiren suçlardan verilen beraat kararına ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin karar verilmesi halinde temyize gidilemeyeceği belirtilmiştir.
Beraat Kararına Dair Yargıtay Kararları
Yağma Suçundan Beraat Kararı Verilmesi
Dosyaya konu olan olayda, saat 00:00 sularında sanık, mağdurun kardeşinin yaşı 12’den küçük olmasına rağmen yanında üzerini aramış ve üzerinde bulduğu cep telefonunu zorla almıştır. Mağdur, sanıktan cep telefonunu geri istemiş, mağduru tokat atarak darp etmiştir. Sanık polis memurları tarafından yakalanması üzerine cep telefonu kolluk görevlilerine teslim etmiştir.
Sanık ağır ceza mahkemesinde yağma suçundan yargılanmış, hakkında beraat kararı verilmiştir. Yerel mahkeme tarafından verilen beraat hükmüne karşılık temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
Mağdur, yargılama aşamasında gerçekleştirilen celsede sanıktan şikayetçi olmadığını bildirmiş, kovuşturma evresinde katılma hakkından da vazgeçmiştir.
Yargıtay, dosya incelemesinde sanığın işlemiş olduğu suçun bütün olarak yağma suçu olduğu ve mahkemenin yeterli ve yerinde olmayan gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulduğundan Cumhuriyet savcısının temyiz itirazı kabul edilerek bozma yönünde karar verilmiştir. (Yargıtay 6. Ceza Dairesi 2017/969 Esas, 2020/211 Karar)
Kasten Yaralama Suçundan Beraat Kararı Verilmesi
Taraflar arasında arazi anlaşmazlığı nedeniyle tartışmaya girmiş, katılan tarafından sanık yumrukla darp edilmiştir. Bunun yanında sanık, katılana eliyle vurmak suretiyle basit tıbbi müdahaleyle giderebilecek şekilde yaralamıştır.
Sanık ve katılan sanık hakkında asliye ceza mahkemesi tarafından kasten yaralama ve hakaret suçlarından yargılama yapılmıştır. Sanık ve katılan sanık hakkında hakaret suçundan ceza verilmesine yer olmadığı yönünde karar verilmiştir. Kasten yaralama suçundan ise beraat kararı verilmiştir. Mahkemenin vermiş olduğu karara karşılık temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
Yargıtay, hakaret suçundan verilen ceza verilmesine yer olmadığı yönünde verilen karara karşılık onama yönünde karar vermiştir. TCK madde 29’da düzenlenen haksız tahrik hükümlerinin uygulanması gerektiği tartışılmadan sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmesi gerekirken beraat kararı verilmesi uygun bulunmamıştır. Tüm bu nedenlerle bozma yönünde karar verilmiştir. (Yargıtay 3. Ceza Dairesi 2019/17730 Esas, 2020/1581 Karar)
